Ratio quidem vestra sic cogit.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Etenim semper illud extra est, quod arte comprehenditur. Tum Piso: Quoniam igitur aliquid omnes, quid Lucius noster? Earum etiam rerum, quas terra gignit, educatio quaedam et perfectio est non dissimilis animantium. Duo Reges: constructio interrete. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Collatio igitur ista te nihil iuvat.

Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta. Ego vero isti, inquam, permitto. Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles? Deprehensus omnem poenam contemnet. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset.

At, si voluptas esset bonum, desideraret. Si id dicis, vicimus. Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Esse enim, nisi eris, non potes. Semper enim ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur. Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint.

Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Graecis hoc modicum est: Leonidas, Epaminondas, tres aliqui aut quattuor; Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest.

Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Itaque eos id agere, ut a se dolores, morbos, debilitates repellant. Sed ego in hoc resisto; Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Falli igitur possumus. Quod autem ratione actum est, id officium appellamus. Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. Prioris generis est docilitas, memoria; Age, inquies, ista parva sunt.

Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Ego vero volo in virtute vim esse quam maximam; Quo tandem modo? At ego quem huic anteponam non audeo dicere; Respondeat totidem verbis.

Qualem igitur hominem natura inchoavit? Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius. Dulce amarum, leve asperum, prope longe, stare movere, quadratum rotundum. Idem iste, inquam, de voluptate quid sentit? Sed mehercule pergrata mihi oratio tua. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Quid vero? Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Itaque ad tempus ad Pisonem omnes. Iam illud quale tandem est, bona praeterita non effluere sapienti, mala meminisse non oportere?

Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae.

Quorum altera prosunt, nocent altera. Id mihi magnum videtur. Falli igitur possumus. Haec igitur Epicuri non probo, inquam.

Quae sequuntur igitur? Quae contraria sunt his, malane? Atque haec ita iustitiae propria sunt, ut sint virtutum reliquarum communia. Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere. Pisone in eo gymnasio, quod Ptolomaeum vocatur, unaque nobiscum Q. Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo. Graece donan, Latine voluptatem vocant. Quis est tam dissimile homini. Ergo, inquit, tibi Q. Sed vos squalidius, illorum vides quam niteat oratio.

Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus.

Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo. Non laboro, inquit, de nomine. Nunc de hominis summo bono quaeritur; Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas.

Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur.

Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Si enim ad populum me vocas, eum. Prioris generis est docilitas, memoria; Age nunc isti doceant, vel tu potius quis enim ista melius? Haeret in salebra. Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio.

Sed potestne rerum maior esse dissensio? Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat. An, partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur inter principes civitatis, P. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Dempta enim aeternitate nihilo beatior Iuppiter quam Epicurus; Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata.

Hic ambiguo ludimur. Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior; Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Quamquam te quidem video minime esse deterritum. Deprehensus omnem poenam contemnet. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Quis contra in illa aetate pudorem, constantiam, etiamsi sua nihil intersit, non tamen diligat? Ad eos igitur converte te, quaeso. Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo;

Ut pulsi recurrant? Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi? Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum; Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam. Apud imperitos tum illa dicta sunt, aliquid etiam coronae datum; Primum divisit ineleganter; Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Sed quid sentiat, non videtis.

Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Nunc vides, quid faciat. Sit enim idem caecus, debilis.

Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Hoc ille tuus non vult omnibusque ex rebus voluptatem quasi mercedem exigit. Qualem igitur hominem natura inchoavit? Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio.